دور تازه میانجیگری میان ایران و عربستان؛‌ آیا یخ مناسبات منطقه باز می‌شود؟

اخباری مبنی بر میانجیگری دو کشور عراق و پاکستان برای ایجاد مسیری دیپلماتیک میان ایران عربستان منتشر شده است. اگرچه ایران تاکنون بارها اعلام کرده که آماده مذاکره مستقیم با عربستان است، اما ظاهرا این بار ریاض هم به دنبال راه حل سیاسی برای حل مشکلات است.

اخباری مبنی بر میانجیگری دو کشور عراق و پاکستان برای ایجاد مسیری دیپلماتیک میان ایران عربستان منتشر شده است. اگرچه ایران تاکنون بارها اعلام کرده که آماده مذاکره مستقیم با عربستان است، اما ظاهرا این بار ریاض هم به دنبال راه حل سیاسی برای حل مشکلات است.

جارستان_ پس از حمله به تاسیسات نفتی آرامکو و تلاش آمریکا برای ایجاد ایران هراسی در منطقه، شاهد تنش‌های لفظی عربستان بر علیه ایران بودیم اما در این میان تعدادی از کشورهای منطقه تلاش هایی برای کاهش تنش و یافتن راه حل دیپلماتیک آغاز کردند.

عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق طی سفر چهارشنبه گذشته به جده، پیشنهاد برگزاری نشست سران ایران و عربستان در بغداد را با پادشاه و ولیعهد سعودی مطرح کرد و تلاش های مشابهی از سوی عمران خان، نخست وزیر پاکستان صورت گرفت.

پایگاه خبری میدل ایست آی به نقل از منابع آگاه مدعی شده که مقامات عربستان سعودی‌ در مورد انجام یک دیدار با مقامات ایرانی به عنوان اولین قدم در راستای کاهش تنش موافقت کرده اند.

عباس الحنساوی یکی مقامات دفتر نخست وزیری عراق گفته است که عادل عبدالمهدی که در حال میانجی‌گری میان تهران و ریاض است، هر دو طرف شروطی را برای آغاز گفت و گو مطرح کرده اند و سعودی‌ها برای انجام دیدار با ایران به عنوان اولین گام در مسیر کاهش تنش‌ها در منطقه موافقت کرده‌اند.

او اضافه کرد: مقامات عراق کانال‌هایی را با هر دو طرف دارند. برادران سنی ما با سعودی‌ها در ارتباط هستند و برادران شیعه ما با ایرانی‌ها در ارتباط هستند.

عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان نیز چندی پیش اعلام کرد دونالد ترامپ، ‌ رئیس‌جمهوری آمریکا و محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، هر دو از او خواسته‌اند تا میان آمریکا و ایران از یک سو و عربستان و ایران از سوی دیگر میانجی‌گری کند.

اینکه بن سلمان از نخست‌وزیر پاکستان درخواست کرده بود تا در مسیر خود به نیویورک توقفی کوتاه در ریاض داشته باشد و از او خواسته است تا برای رفع تنش با ایران تلاش کند، پیام مهمی در خود دارد و نشان میدهد عربستان از ادامه درگیری‌ها در منطقه هراس دارد و این‌که ولیعهد پرنفوذ عربستان از عمران خان خواسته تا واسطه میان تهران و ریاض شود قطعا مورد حمایت بن‌زاید، ولیعهد امارات، نیز قرار خواهد گرفت.

روز دوشنبه ۸ مهرماه ولیعهد عربستان در مورد افزایش تنش‌ها با تهران و وقوع یک درگیری نظامی احتمالی هشدار داد، اما گفت حل و فصل سیاسی و صلح‌آمیز مسائل به مراتب بهتر است.

محمد بن‌سلمان در مصاحبه‌ای با برنامه ۶۰ دقیقه شبکه سی‌بی‌اس، تاکید کرد راه‌حلی سیاسی را برتری می‌دهد، چراکه وقوع یک جنگ بین دو طرف، می‌تواند به تخریب اقتصاد جهانی منجر شود.

به نظر می رسد تلاش‌های عراق نیز برای میانجیگری میان ایران و عربستان به دلیل تقاضای مقامات عربستان سعودی و ماموریتی باشد که به عهده عراق گذاشته شده است. البته عراق از افزایش درگیری در منطقه و درگیر شدن این کشور در این تنش ها هراس زیادی دارد.

چند روز پیش محمد خواجه نماینده پارلمان لبنان با اشاره به میانجیگری هایی که بین عربستان و ایران مطرح شده است و سردرگمی سیاسی عربستان، ابراز امیدواری کرد که این وساطت‌ها به نتیجه برسد و گفت: ما امیدواریم میانجیگری بین عربستان و ایران به نتیجه برسد، زیرا آنچه اکنون شاهدیم فرسایش و به هدر رفتن ثروت ملت‌های عربی و اسلامی به ویژه در جنگ عربستان علیه یمن است.

او با اشاره به تناقض مواضع عربستان مبنی بر درخواست میانجیگری از یک سو و اتهام زنی علیه ایران از سوی دیگر گفت: عربستان در سردرگمی و بلاتکلیفی به سر می برد و در هیچ پرونده ای موفق نشده و علاوه بر این در پرونده هایی هم که باز کرده نیز موفق نیست و در این میان جنگ علیه یمن به جنگ نابودی این ملت و فرسایش قدرت امارات و عربستان تبدیل شده است.

این در حالی است که ایران بارها اعلام کرده که حاضر است در هر سطحی با عربستان مذاکره کند. شش روز پیش سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در گفت‌وگو با آناتولی درباره میانجیگری پاکستان و عراق درباره رابطه با عربستان اظهارداشت: ما حاضریم در هر سطحی چه با واسطه چه بدون واسطه با عربستان مذاکره کنیم.

او درباره اینکه آیا احتمال دارد در طرح نشست منطقه ای بغداد که از سوی برهم صالح، رئیس جمهوری عراق در نیویورک ارائه شده، دیدار سعودی – ایرانی شکل بگیرد؟ گفت: اگر چنین نشستی برگزار شود، ما حاضریم دو طرفه و یا در جمع با عربستان مذاکره کنیم. پاکستان همیشه داوطلب میانجیگری بین دو کشور بوده است. همچنین آلمان، ژاپن و عراق نیز تاکنون کشورهایی بوده اند که به عنوان میانجی خواستار مذاکره ایران و عربستان شده اند که جواب ایران مثبت بوده است.

به نظر می رسد عدم همراهی و حمایت دیگر کشورها و بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از ریاض در جنگ یمن علاوه براین حمله به تاسیسات نفتی آرامکو و اسارت هزاران سرباز عربستان در یمن سبب شده است تا نظر مقامات سعودی تغییر کند و این کشور با واقعیت های موجود روبرو شود، این روزها جنگ یمن به کابوس بزرگ بن سلمان بدل شده است. به همین دلایل طبیعی است که عربستان سعودی به هر وسیله ای، ولو درخواست از دیگر بازیگران مورد قبول جمهوری اسلامی ایران به دنبال مذاکره و پایان دادن به این کابوس باشد.

قطعا ادامه تنش ها میان ایران و عربستان خسارت‌های بسیاری به دنبال داشته است نا امن شدن منطقه خلیج فارس یکی از مهمترین این خسارت‌هاست. / تیک